obrona
Katalog znalezionych frazagniusza serwis - literatura w sieci, proza, feminizm, gender, queer ...
proszę wrzucać tu opracowane pytania z katedry hydro
Techniczne i biologiczne metody rekultywacji jezior:
http://www.wrzucaj.com/973604
Czy mial ktos z Was w tamtym roku prof. Mieczana za recenzenta swojej pracy?
ja miałam i mam w tym roku
dobrze było, cały czas się uśmiechał, pytań żadnych nie zadawał O no to fajnie:) mam nadzieje ze w tym roku tez tak bedzie:)
ej rozumiem że nie zrobiliście tych prezentacji lub jesteście zbyt leniwi, wstawcie chociaż pytanie jakie mieliście albo listę jak ktoś ma, bo niektórzy chcieliby je opracować
ci którzy zrobili to mieli wysłać Ewelinie Zaleszczyk, aby je zgrała na płytkę i zaniosła do Mieczana. Tak więc może niech Ewelina wstawi te które ma...
jak ktos bedzie na felinie to moze do mieczana pojsc i płyte zabrac i on powie co jest źle... ale tam wszystkich nie ma moze z 5 bo reszta osob sobie to olała....
Ewelina to wrzuć chociaż to co masz!! prosze
Są tacy, co mają w tym tyg obronę!!! no weźcie wstawcie to co macie, a jak ktoś nie ma opracowanego to tylko pytanie - sami już sobie opracujemy, ale musimy przecież wiedzieć jakie to pytania!!!!!!
ej skoro tak wam zależy to może należałoby zacząć od wstawienia własnych prezentacji?
może Ty masz i rację
Wpływ regulacji rzek na ich biocenozę
To przekształcenie naturalnego koryta rzecznego poprzez zmianę jego kształtu i/lub materiału z którego jest utworzone .Regulacja rzeki jest zabiegiem mającym na celu przede wszystkim ograniczenie nieprzewidywalnych zjawisk hydrologicznych wzdłuż jej koryta. Najczęściej jest to przeobrażanie naturalnych terenów zalewowych poprzez karczowanie lasów łęgowych, osuszanie mokradeł, prostowanie i pogłębianie koryt rzek oraz wykładanie brzegów betonowymi płytami.
Cele regulacji :
• zwiększenie przepustowości koryta
• zmniejszenie niebezpieczeństwa wylania wody – ochrona przed powodzią
• pozyskanie czystej energii z elektrowni wodnych
• tworzenie dróg wodnych
• tworzenie stałych punktów poboru wody w celach gospodarczych
• likwidacja miejsc zatorowych
• ochrona gruntów nadbrzeżnych i zabezpieczenie brzegów przed procesami erozyjnymi w wyniku likwidacji i zapobieżenia występowania erozji bocznej
• uzyskanie nowych terenów
ZABIEGI REGULACYJNE:
• prostowanie koryt i zwiększanie ich spadku
• nadawanie przekrojom poprzecznym ujednoliconych kształtów i wymiarów
• likwidacja nieregularności brzegów i dna
• likwidacja wysp, bocznych koryt, wypłyceń
• koncentracja koryta poprzez budowę ostróg i tam oraz zbiorników retencyjnych
• budowa stopni, jazów, zapór, które:
wpływają na zmiany w transporcie rumowiska (zamulenie górnych stanowisk, erozja w dolnych)
uniemożliwiają wędrówki ryb i innych organizmów wzdłuż cieków
• usuwanie drzew i krzewów oraz wprowadzanie gatunków obcych w strefie brzegowej
Działania na obszarze dolin rzecznych: wyrównywanie powierzchni doliny,czyli likwidacja jej naturalnej mikro- i makrorzeźby,zasypywanie starorzeczy melioracje odwadniające rozwój budownictwa, dróg i innej infrastruktury technicznej
W trakcie w/w. prac w dolinach wycina się lasy i zarośla, niszczy roślinność starorzeczy, torfowisk, łąk i pastwisk. W dalszej kolejności wprowadza się uprawy rolne, stosuje środki ochrony roślin co powoduje dalsze niekorzystne zmiany w środowisku.
Wszelkie prace regulacyjne zmierzające do ujednolicenia koryt i dolin rzecznych, a także zmiany ich środowiska fizycznego prowadzą do spadku bioróżnorodności. Zwykle po zmianie struktury fizycznej rzeki i doliny, następuje uszczuplenie zespołów i zbiorowisk roślinnych oraz znaczny spadek liczby żyjących tu gatunków. Prowadzi to do niszczenia całych zespołów i zbiorowisk roślinnych, typowych dla dolin rzecznych, a w tym środowiska życia wielu gatunków zwierząt. Dotyczy to wycofywania się dużej liczby cennych gatunków flory i fauny (w tym gatunków prawnie chronionych i zagrożonych).
Rzeki, jako korytarze ekologiczne pełnią podstawową funkcję w utrzymaniu bioróżnorodności. Ich istnienie zapobiega szybkiemu wymieraniu wielu gatunków flory i fauny. Pozbawienie doliny rzecznej korytarza ekologicznego oznacza drastyczny spadek różnorodności biologicznej. Funkcja rzeki jako korytarza ekologicznego ściśle związana jest z utrzymaniem ciągłości rzeki.
W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że ekologiczna ciągłość rzek i ich dolin to warunki dla swobodnego i bezpiecznego przemieszczania się organizmów wodnych w górę i w dół rzeki. Przerwanie ciągłości cieku zaburza procesy życiowe niektórych organizmów wodnych
Najbardziej wrażliwe na skutki przerwania ciągłości ekologicznej rzek są gatunki minogów i ryb dwuśrodowiskowych, odbywających wędrówki tarłowe na odległość setek, a czasem nawet tysięcy kilometrów.
Przez odcięcie drogi przez budowle piętrzące wodę organizmy te, w okresie tarła nie mogą dotrzeć do miejsc, gdzie wydają potomstwo, co prowadzi do wyginięcia całych gatunków ryb dwuśrodowiskowych.
W Polsce największe korytarze ekologiczne są ściśle związane z dolinami rzecznymi. Szczególnie ważnymi korytarzami są Wisła, Odra, Bug i San.
Regulacja rzeki powoduje silne ograniczenie procesów geomorfologicznych. Zabezpieczanie brzegów ogranicza możliwość powstawania meandrów i starorzeczy. Wcześniej powstałe starorzecza stopniowo ulegają wypłycaniu, zalądawianiu i kolejno zanikają. Ginie w ten sposób jeden z najważniejszych składników ekosystemów dolin rzecznych. Zasypywanie starorzeczy przyczynia się do likwidacji miejsc bytowania i rozrodu płazów, ptaków, zwierząt bezkręgowych i innych gatunków związanych z wodami stojącymi. Umacnianie brzegów narzutem kamiennym lub betonem, powoduje zmianę warunków bytowania dla żyjących tam organizmów. W trakcie prac ginie roślinność porastająca strefę brzegową. Ryby, a szczególnie ich narybek, nie znajdują w brzegach rzeki miejsc schronienia przed rwącym nurtem wody. Ptaki np. zimorodek czy jaskółka brzegówka, nie mogą w skarpach kopać swoich nor.
Likwidacja wysp i piaszczystych łach, pozbawia możliwości gniazdowania wielu ptaków wodno–błotnych jak mewy, rybitwy itp. Na przykład na nadwiślańskich wyspach gniazduje ponad połowa polskiej populacji rybitwy zwyczajnej, 70% rybitw białoczelnych i 95 % mew pospolitych. Wycinanie drzew i lasów w dolinie powoduje, że rzeka pozbawiona jest ocienionych fragmentów. Wpływa to na zmniejszenie różnorodności środowiska rzecznego, sprzyja szybszemu nagrzewaniu się wody i spadkowi zawartości tlenu. W efekcie prowadzi to do wycofywania się z rzeki szeregu organizmów.
ps. nie umiem inaczej
regulacja rzek - to przekształecenie... itd
PROSZĘ
Eutrofizacja i jezior – przyczyny i skutki
Eutrofizacja - wzrost żyzności wód
Żyzność oznacza zawartość w wodzie soli pokarmowych, które umożliwiają wzrost i rozwój organizmów. Związki te w określonych postaciach są przyswajalne dla organizmów samożywnych, które asymilują je i wbudowują w swoją biomasę. Organizmy te stają się natomiast źródłem pożywienia dla innych mieszkańców ekosystemu. Większa zawartość soli pokarmowych umożliwia zatem większy wzrost biologiczny.
Ze względu na stale wzrastającą pulę substancji odżywczych następuje coraz silniejszy rozwój glonów, a tym samym ilość pożywienia dla zwierząt, przez co ekosystem staje się coraz bardziej produktywny – wytwarzana jest w nim coraz większa ilość materii organicznej.
Solami pokarmowymi w głównej mierze odpowiedzialnymi za eutrofizację wód są sole azotu i fosforu. Są one konieczne do życia, dzięki ich obecności w wodzie możliwy jest wzrost i rozwój organizmów, przez co (obok węgla, wodoru i tlenu), nazywane są pierwiastkami biogenicznymi (nutrientami, biogenami).
Szczególnie „kłopotliwym” pierwiastkiem eutrofizującym jest fosfor - zapotrzebowanie organizmów na ten pierwiastek jest wielokrotnie mniejsze niż na azot.
Przyczyny eutrofizacji
naturalne
antropogeniczne
Eutrofizacja jest naturalnym procesem, bowiem do wód stale dopływa materia z otoczenia. W warunkach naturalnych zachodzi to jednak bardzo powoli i trwa setki – tysiące lat. W ostatnich dziesięcioleciach proces ten skrajnie nasilił się, z uwagi na dostawę biogenow z licznych źródeł antropogenicznych. Mówimy zatem o eutrofizacji antropogenicznej.
Naturalne przyczyny eutrofizacji
wietrzenie skał
opady atmosferyczne
Azot atmosferyczny może bowiem rozpuszczać się w wodzie, a fosfor zawarty jest w wielu minerałach.
Zdecydowanie bardziej niebezpiecznym dostawcą biogenow jest jednak człowiek.
Azot i fosfor stosowane są w rolnictwie jako składniki nawozów (sztucznych i naturalnych), zawarte są w fekaliach wydalanych przez zwierzęta i ludzi, fosforany zawarte są także w środkach piorących i myjących (detergentach). Związki azotu trafiają także do wód z opadem atmosferycznym, dostając się wcześniej do powietrza m.in. jako uboczne produkty spalania paliw.
Związki azotu i fosforu trafiają do wód głownie z następujących źródeł:
• zrzuty ścieków, dopływy cieków, ujścia sieci drenarskiej (źródła punktowe)
• opady atmosferyczne, spływy powierzchniowe - głownie z terenów rolniczych (źródła obszarowe)
• nieskanalizowana zabudowa, kąpiący się (źródła rozproszone)
Eutrofizacja jest zjawiskiem korzystnym dopóki prowadzi do wzrostu produkcji pierwotnej objawiająca się zwiększeniem produkcji rybackiej - wówczas nazywa się użyźnieniem.
Z kolei nadmierna eutrofizacja prowadząca do znacznego pogorszenia właściwości fizycznych i chemicznych wody oraz negatywnych zmian we florze i faunie zbiornika uznawana jest za zanieczyszczenie.
Skutki eutrofizacji
Większa ilość fitoplanktonu (glonów) zmniejsza przezroczystość wody, pogarszając jej właściwości organoleptyczne – woda nabiera zielonkawej barwy i nieprzyjemnego zapachu. Są to tzw. „zakwity wód”, dostrzegalne szczególnie w przypadku glonów nitkowatych
W wodzie mniej przezroczystej panują gorsze warunki świetlne, przez co hamowany jest rozwój roślinności.
W miarę wzrostu żyzności wód wśród fitoplanktonu zaczynają dominować sinice, które, przyżyciowo lub w procesie rozkładu komórek, wydzielają substancje toksyczne. Stąd w zbiornikach wodnych ich obecność stwarza konieczność wprowadzenia zakazu kąpieli.
Ponadto niektóre szczepy sinic wydzielają toksyny i nierzadko powodują uczulenia.
Wydzielanie przez glony organicznych substancji psujących smak i zapach wody często dyskwalifikuje takie zbiorniki jako źródła wody pitnej.
Wyczerpanie zasobów tlenu (a czasem nawet całkowite odtlenienie wód) w warstwie przydennej – hypolimnionie, a zwłaszcza profundalu i w osadach dennych prowadzi do zaniku fauny głębinowej, w tym także gatunków reliktowych.
Również tarło niektórych ryb nie dochodzi do skutku, co prowadzi do ustępowania cennych gatunków.
Brak jest ryb siejowatych, zmniejsza się też udział niektórych cennych gospodarczo ryb drapieżnych, np. okoń czy szczupak, które dodatkowo mogą osiągać mniejsze rozmiary ciała.
Kiedy rozkład materii organicznej przebiega bez obecności tlenu, powstaje toksyczny siarkowodór oraz metan, co prowadzi do dalszego zaniku wielu gatunków zwierząt wodnych.
Ponadto siarkowodór podczas całkowitego braku tlenu może przechodzić do warstw powierzchniowych wody, ulatniać się i zatruwać atmosferę w okolicy.
Temat: Wpływ funkcjonowania zbiorników zaporowych na ekosystemy rzeczne.
Wpływ zbiorników retencyjnych na ekosystemy dolin rzecznych jest bardzo duży i wieloraki. Zależy on od głównych funkcji poszczególnych zbiorników, a więc od tego czy pełnią one funkcje przeciwpowodziową, produkcji energii elektrycznej, wspomagania żeglugi, retencjonowania wody pitnej, wody dla rolnictwa i przemysłu, czy rekreacyjne.
Można wyróżnić wpływ budowy i funkcjonowania zbiornika na obszar powyżej jego zapory czołowej i na obszar poniżej jej.
Wpływ na tereny powyżej zapory czołowej.
Występują tu najbardziej drastyczne zmiany wywołane przez stałe lub okresowe zalanie terenu, przez co lądowe ekosystemy doliny rzecznej giną a stopniowo zastępują je ekosystemy wodne i wodno – błotne.
• przykrywanie części dna zbiornika osadami.
• zmiany temperatury wody.
• zmiany poziomu azotu, fosforu i szeregu innych pierwiastków i związków chemicznych w wodach.
• duże zmiany w zespołach organizmów żywych poczynając od bakterii, fito i zooplanktonu poprzez większe zwierzęta bezkręgowe, do ryb, płazów, ptaków i ssaków.
• w stale zalanej części zbiornika wykształcają się zespoły roślinne charakterystyczne dla wód stojących, a nie płynących.
• zmniejszenie prędkości przepływu wód wpływa na zwiększenie ilości ryb, ale ryby łososiowate zostają zastąpione przez ryby wód stojących jak np. płocie, leszcze.
• zbiorniki takie stają się miejscem odpoczynku podczas zimowania oraz wędrówek ptaków; a także są miejscem odbywania lęgów przez kaczki, perkozy, mewy i inne ptaki wodno-błotne.
• stałe lub okresowe podniesienie poziomu wód w dolinie powyżej zapory czołowej po wybudowaniu zbiornika gruntownie zmienia też sąsiednie ekosystemy doliny. Drzewa w lasach na skutek gwałtownego i długotrwałego podniesienia poziomu wód gruntowych zamierają, następuje też wymiana gatunków drzew, krzewów i roślinności zielnej.
• zmiany w krajobrazie doliny rzecznej.
Wpływ na tereny poniżej zapory czołowej
• erozja denna i wywołane tym zmiany w korycie rzeki,
• obniżenie poziomu wód gruntowych w dolinie,
• zmiana reżimu hydrologicznego spowodowana gromadzeniem wody w zbiorniku i jej zrzutem,
• zmiany temperatury i składu chemicznego wód,
• utrudnienie lub uniemożliwienie organizmom wodnym przemieszczania się przez zaporę w gorę rzeki.
• zatrzymywanie większości materiału wleczonego i unoszonego w zbiorniku wywołuje wiele niekorzystnych zmian w rzece i jej dolinie poniżej zbiornika.
• zmniejszenie ilości osadów w dole rzeki poniżej zapory powoduje zmniejszenie liczby łach piaszczystych i wysp, ograniczenie miejsc dogodnych dla siedlisk dla roślin i zwierząt, ograniczenie możliwości stworzenia nowych miejsc do zasiedlenia przez zespoły i zbiorowiska roślinne, do stworzenia ważnych miejsc lęgowych dla wielu gatunków ptaków, miejsc tarliskowych dla ryb.
• zmiana reżimu hydrologicznego powoduje przechodzenie bardzo cennych lasów łęgowych w grądy, łąk wilgotnych i zmiennowilgotnych w mniej cenne przyrodniczo bardziej suche, zanikanie torfowisk, starorzeczy, wchodzenie na teren doliny konkurencyjnych gatunków roślin lepiej przystosowanych do suchszych gleb, zanik siedlisk nadających się do lęgów ptaków wodno-błotnych.
• brak wylewów na nadrzeczne łąki i pastwiska, zanikanie starorzeczy powoduje coraz większy brak miejsc dogodnych na tarło dla niektórych gatunków ryb lub możliwości schronienia młodych ryb do starorzeczy. Brak starorzeczy i oczek wodnych powoduje wycofywanie się płazów z powodu braku miejsc do złożenia skrzeku, ptaków gniazdujących w roślinności wodnej wynurzonej.
• brak zalewów na teren doliny to brak osadzania się żyznych namułów dostarczających minerały i substancje organiczne potrzebne do utrzymania bogatych w gatunki zespołów i zbiorowisk roślinnych, nie tworzą się mady.
• brak wylewów na teren doliny, spadek poziomu wód gruntowych powoduje duże zmiany w torfowiskach. Następuje uwalnianie fosforu i azotu, murszenie, uwalnianie dużych ilości dwutlenku węgla, spadek zdolności gromadzenia wody.
• na terenach górskich i podgórskich funkcjonowanie zbiorników zaporowych powoduje zatrzymanie rumoszu skalnego, nie pozostawianie go na niżej położonych odcinkach doliny i w rezultacie nie wykształcanie typowych dla tych siedlisk zespołów typowych dla pierwszych stadiów sukcesyjnych.
• zbiorniki zaporowe, szczególnie te duże powodują zmiany mikroklimatyczne, głownie zwiększenie wilgotności powietrza, i zmiany jego temperatury. Może to mieć istotny wpływ na niektóre zespoły i zbiorowiska roślinne.
Wpływ zbiornika zaporowego na ekosystem
• Budowa zbiornika to przerwanie ciągłości rzeki, ograniczenie lub całkowite uniemożliwienie przemieszczania się roślin i zwierząt, szczególnie w górę rzeki.
• Duże zbiorniki retencyjne stanowią istotną barierę ekologiczna dla wielu organizmów lądowych.
• Zmiany w ekosystemach spowodowane budową zbiorników często sprzyjają rozprzestrzenianiu się obcych gatunków, oraz pasożytów.
• Po wybudowaniu zbiornika notuje się też zwiększone parowanie, większy pobór wody na potrzeby rolnictwa, miast, przemysłu, w rezultacie czego poniżej zbiornika płynie znaczniej mniej wody niż przed jego wybudowaniem.
• Brak powodzi w dolinie powoduje że tereny te są zajmowane przez człowieka, wycina się lasy, zaoruje się łąki i pastwiska, melioruje, itp.
Temat: Formy życiowe makrofitów wodnych i ich rola w funkcjonowaniu jezior i rzek
I. Informacje ogólne
Makrofity (makrofitobentos) –zakorzenione wodne rośliny kwiatowe oraz ramienice występujące w środowisku wodnym. Wyjątkowo do makrofitów zalicza się widoczne gołym okiem glony nieco mniejszych rozmiarów. W jeziorach występują w litoralu. Zaś w rzekach występowanie ich zależy od intensywności przepływu wody i głębokości.
Podział makrofitów ze względu na środowisko występowania:
wodno - lądowe środowisko
-amfifity
-helofity
Uproszczony podział makrofitów:
- Helofity- rośliny o liściach wynurzonych ,
- Nymfeidy- rośliny o liściach pływających,
- Elodeidy- rośliny zanurzone.
Spotyka się również podział makrofitów na: "twarde" (wynurzone, z reguły o sztywnych łodygach) i "miękkie" (zanurzone).
II. Charakterystyka poszczególnych grup
Amfifity
rośliny ziemnowodne, występujące w strefie przejścia między wodą a lądem, Zalicza się do nich wiele traw, turzyc, jaskrów itp. - np. ponikło igłowate (Eleocharis acicularis)
Helofity
grupa ekologiczna roślin zajmująca siedliska bardzo podmokłe, bagienne. Tworzą często zwarty pas roślinności wokół torfowisk niskich lub eutroficznych zbiorników wodnych. Odgrywają znaczącą rolę w zarastaniu zbiorników wodnych. Należą do nich m.in. sity (Juncus sp.), pałki (Typha sp.), turzyce (Carex sp.).
Pleustofity
Są to rośliny unoszące się na powierzchni wody lub w toni wodnej, niezakotwiczone (także oderwane od dna), budujące pleuston. Zalicza się do nich:
- lemnidy - rośliny swobodnie pływające po powierzchni wody, np. rzęsa drobna (Lemna minor), żabiściek pływający (Hydrocharis morsus-ranae), salwinia pływająca (Salvinia natans).
- ceratofyllidy - rośliny podwodne unoszące się swobodnie w toni wodnej, czasami przytwierdzone do podłoża wyrostkami pędów, zredukowanymi korzeniami lub chwytnikami, np. rogatek sztywny (Ceratophyllum demersum), pływacz (Utricularia sp.), czasem zaliczane bywają do elodeidów.
Ryzofity
rośliny zakorzenione lub zakotwiczone wyrostkami pędów w podłożu, tworzące bentos. Zalicza się do nich:
- nymfeidy – rośliny o liściach pływających, np.: grążel żółty (Nuphar lutea), grzybienie białe (Nymphaea alba),
- elodeidy – duże rośliny zanurzone pod powierzchnią wody (kwiaty mogą wystawać nad wodę), np. moczarka kanadyjska (Elodea canadensis), ramienicowce (Charales), rdestnica połyskująca (Potamogeton lucens).
- parwopotamidy - drobne rośliny zanurzone pod powierzchnią wody, np. rdestnica stępiona (Potamogeton obtusifolius), włosienicznik pędzelkowaty (Batrachium penicillatum).
- izoetydy - zimozielone podwodne rośliny rozetkowe, np. poryblin jeziorny (Isoëtes lacutris), stroiczka jeziorna (Lobelia dortmanna).
III. Rola makrofitów
- odzwierciedlają stan troficzny zbiornika,
- kształtują trofię, temperaturę, oświetlenie, obfitość fauny,
- wpływają na dostępność rozpuszczonego tlenu w wodzie i na skład chemiczny osadów dennych,
- pełnią rolę bezpośrednią i pośrednią w krążeniu pierwiastków w ekosystemach wodnych,
- stanowią podłoże dla peryfitonu, kryjówkę dla ryb i innych zwierząt litoralnych,
-ochrona brzegów,
- Makrofity jako wskaźniki jakości wód (Makrofitowy Indeks Stanu Ekologicznego),
- pochłanianie energii wiatrów,
- natleniają osady denne,
- są podłoże dla peryfitonu,
- miejsce tarła i podłoże dla ikry jaj,
- schronienie dla zooplanktonu,
- miejsca rozwoju i schronienia młodych ryb,
- pułapka dla sestonu,
- miejsca żerowanie drapieżników,
- siedlisko, źródło pokarmu, materiał na gniazda dla ptaków,
- hamują prędkość prądu rzeki
2. Czynniki decydujące o gospodarce tlenowej ekosystemów rzecznych i jeziornych.
Czynniki wpływające na jakość wód (ogólnie podziemnych i powierzchniowych) możemy podzielić na 2 grupy:
1. czynniki naturalne - wynikające z fizyczno-geograficznych właściwości zlewni. Nadają one zlewni cechy, które decydują o tym, że może ona być użytkowana określony sposób np. może być zagospodarowana rolniczo.
2. czynniki antropogeniczne - związane z działalnością człowieka na terenie zlewni.
Ad.1Czynniki naturalne decydujące o jakości wód:
1. klimatyczne: temp, wilgotność, ciś. atmosferyczne
2. geologiczne: rodzaj skał, układ warstw przepuszczalnych i nieprzepuszczalnych
3. glebowe: rodzaj gleb, rodzaj frakcji, zawartości części próchnicznych, zdolności sorpcyjne profilu
4. geomorfologiczne: rzeźba terenu, pokrycie terenu, występowanie terenowe
5. hydrologiczne: opad, spływ powierzchniowy, odpływ podziemnych wód
Czynniki klimatyczne : temperatura:
-decydują o ilości tlenu rozp wodzie. Im wyższa temp tym mniej tlenu w wodzie
-zawartość tlenu w wodzie warunkuje procesy życia, przemiany materii organicznej, w tym procesy samooczyszczania wody
-w przypadku jezior sezonowe zmiany temp powodują mieszanie
Czynniki geologiczne:
Rodzaj skał budujących zlewnię wpływa na ilość substancji rozp w wodzie. Dotyczy top głównie wód podziemnych.
Przykładowo woda filtrująca przez skały wapienna ma dużą twardość. Po przekroczeniu normatywów może ona być traktowana jako zanieczyszczenia, jednakże woda o znacznej twardości ma dobra właściwości buforujące inne zanieczyszczenia
Układ warstw przepuszczalnych i nieprzepuszczalnych decyduje o szybkości filtracji. Zanieczyszczona woda wnikająca w głąb profilu geologicznego oczyszcza się przez szereg warstw, tym proces zachodzi efektywniej. Decyduje to o odnawialności zasobów wodnych.
Czynniki geomorfologiczne o glebowe
Mają bardzo duży wpływ na wiele procesów i zjawisk zachodzących w zlewni, bezpośrednio lub pośrednio wpływających na jakość i ilość wody
Rzeźba terenu- warunkuje spływ powierzchniowy, jego wielkość i ilość niesionego z wodą materiału wpływa na stopień zanieczyszczenia wody
Zagłębienia terenowe pozwalają na magazynowanie w nich części wód opadowych poprzez tworzenie się w nich po obfitych opadach stałych lub okresowych oczek wodnych. Im bardziej urozmaicona jest rzeźba terenu i im więcej małych zagłębień terenowych, tym retencja krajobrazowa wody jest większa.
Czynniki glebowe - zależnie od typu genetycznego a więc m.in. składu chemicznego kompleksu sorpcyjnego gleb
Rodzaj pokrycia:
Decyduje o przebiegu procesów wpływających na jakości wód. Np. w lasach i mokradłach zachodzą procesy rozkładu i mineralizacji substancji organicznych, które powodują, że odpływająca z nich woda ma zwiększona zawartość kwasów humusowych, koloidalnego żelaza, podwyższoną barwę, mętność
Z drugiej strony duże zdolności retencyjne tych środowisk pozwalają na zatrzymywanie wielu zanieczyszczeń, wbudowywanie ich w biomasę lub profil glebowy(torfowisko)
Czynniki hydrologiczne: opad
Działalność wód opadowych polega na mechanicznym zmywaniu z powierzchni terenu, transportowaniu i akumulowaniu drobnych odruchów skał i minerałów wraz z częściami organicznymi
Siła destrukcyjna działalności opadów zależy od ich intensywności. Długotrwałe opady o małym nasileniu (np. mżawka)w znacznym stopniu wnikają w podłoże i nie mogą zmywać powierzchni terenu w przeciwieństwie do opadów gwałtownych i ulewnych, prowadzących do erozji. Erodowana gleba dostaje się do cieków i zbiorników wodnych powodując następnie ich spadek jakości
Na jakość wód wpływ ma także chemizm wód opadowych.
Gęstość zależna od temp wody(średnio około 800x większa)
Anomalia gęstościowa
Dzięki anomalii woda nie zamarza do dna, ponieważ:
-lód izoluje
-najzimniejsza woda utrzymuje się na powierzchni zbiornika tuż pod lodem
-najcieplejsza i najcięższa temp +4C znajduje się na samym dnie- w jeziorze klimatu umiarkowanego
Lepkość:
-wskutek tworzenia agregatów woda nie przepływa swobodnie(oddziałuje siła lepkości i opór, jaki stawia woda)
-lepkość odwrotnie proporcjonalnie zależna od temp wody
temperatura:
-źródło ciepła-promieniowanie słoneczne
-wraz ze spadkiem temp następuje wzrost gęstości wody
-siła oddziaływania wiatru maleje wraz z głębokością. Dodatkowo wraz z głębokością spada temp i wzrasta gęstość wody
-dodatkowo powstaje stosunkowa ostra granica między cieplejszymi mieszanymi wodami powierzchniowymi i zimniejszymi wodami głębiej położonymi. Wskutek tego wykształca się typowy profil temp jeziora stratyfikowanego stratyfikowanego podziałem na piętra.
Epilimnion-ciepła woda(strefa mieszana)
Metalimnion- warstwa skoku termicznego
Hypolimnion-zimna woda
Im więcej mat. Organicznej tym większe ryzyko że zabraknie tlenu
Rola termofili powoduje, że latem woda nie miesza się (jez dimiktyczne 2x w roku) wykształca się termofilna w jeziorach powyżej 6-7 metrów
Podział jezior
1.Dimiktyczne(z termokliną)
latem,zimą-stratyfikacja termiczna
wiosna i jesień-cyrkulacja i homotermia
2.Polimiktyczne-mieszane wiele razy w ciągu roku(bez termokliny)
3.Amiktyczne(niemieszane)pokryte przez cały rok lodem
4.Monomiktyczne
Warunki termiczne w rzekach:
-temp na ogół wzrasta wzdłuż biegu rzeki od źródeł aż do ujścia
zmienność temp wody wzdłuż biegu rzeki uzależniona jest od: systemu zasilania rzeki, dopływów, zacienienia przez roślinność nadbrzeżną.
W rzekach latem występuje tzw uwarstwienie proste(temp maleje od powierzchni do dna),a różnica temp nie przekracza 2-3C
We wrześniu wytwarza się uwarstwienie odwrotne-różnicą temp na powierzchni wody i przy dne 0-6C)
Znaczenie temp dla hydrobiontów:
Znaczenie wodne- głównie zmiennociepłe(bezkręgowce. Ryby) przyrost temp o 10C=1,5-4krotny wzrost tempa przemian metabolicznych(reguła hoffa)
Wpływ na : ilość pobieranego pokarmu, intensywność oddychania, temp wzrostu
Zjawisko sezonowe(migracja, rozród)
Hydrobionty eurytermiczne: szczupak, płoć
Hydrobionty stenotermiczne:
-oligotermy(termofory): (relikty polodowcowe, mieszkańcy źródeł, jezior górskich)
-politermy(termofile): gatunki egzotyczne: karp, amur
I TO SĄ WSZYSTKIE PYTANIA JAKIE OTRZYMAŁAM!! RESZTA GRUPY SOBIE OLAŁA PYTANIA!!!
a Więc nie ma pytań
- Rafała K.
- Tomka W.
- Daniela M.
- Anny Sz.
Więc ścigajcie te osoby ja nie mam pytań i odpowiedzi ....
Asiu, możesz wstawić jeszcze raz swoje pytanie? Bo już go nie ma na serwerze, a nie wszyscy zdążyli ściągnąć
Zrobię to za Asie mam nadzieję że się nie pogniewa
Temat:Techniczne i biologiczne metody rekultywacji jezior
Degradacja jezior to spadek bioróżnorodności, uproszczenie struktury troficznej, przyspieszenie sukcesji; wpływa na wzrost żyzności wody, spadek przezroczystości, deficyt tlenu przy dnie.
Rekultywacja jezior to działania w ekosystemie, których efektem ma być poprawa funkcjonowania ekosystemu, działania te mają na celu zatrzymanie lub cofnięcie procesu nadmiernego wzrostu trofii zbiornika.
Metody rekultywacji jezior:
Techniczne:
- Napowietrzanie wód hypolimnionu
- Usuwanie wody z hypolimnionu
- Usuwanie materii
- Usuwanie lub obróbka osadów dennych
- Dawkowanie preparatów wiążących fosforany
- Dodawanie azotanów do osadów dennych
- Podawanie chlorku magnezu
- Stosowanie koagulantów
- Napowietrzanie, przemywanie
Biologiczne:
* Biomanipulacja:
- Sterowanie zespołem ichtiofauny
- Kształtowanie zespołu makrofitów
* Źródło biocydów - słoma jęczmienna
* Biofiltracja
* Preparaty mikrobiologiczne
Charakterystyka metod rekultywacji jezior:
Odcięcie dopływu ścieków:
Przykład: Lake Washington (USA) - odbiornikiem ścieków miejskich, spływ powierzchniowy z rolniczej zlewni w ciągu paru lat spowodował wyraźną eutrofizację jeziora. W 1963 r. powstrzymano dopływ ścieków do jeziora (skierowano je gdzie indziej), a w zlewni jeziora zaniechano gospodarki farmerskiej. Już po 3 latach przezroczystość wody i inne wskaźniki charakteru troficznego zaczęły ulegać poprawie, a po 10 latach jezioro powróciło do stanu sprzed okresu nasilonej eutrofizacji. Całkowity koszt 120 mln $.
Natlenienie warstw przydennych:
Szybkie i korzystne skutki przede wszystkim w hypertroficznych i saprotroficznych jeziorach.
Ustają procesy gnilne - zastąpione utlenianiem, wzrasta pojemność ekologiczna siedliska (dostępny tlen), ograniczone zostaje uwalnianie ortofosforanów, ulega przyspieszeniu mineralizacja martwej materii organicznej i cały cykl obiegu materii. Kompresor (na tratwie) tłoczy powietrze. Przykłady: jez. Mutek.
Istnieje wiele metod natleniania wód hypolimnionu, podział na 2 grupy: prowadzące do wymieszania wód w przekroju pionowym jeziora (destratyfikacja), metoda polecana głównie dla jezior płytkich, oraz metody zachowujące letnie uwarstwienie termiczne jezior (poprawiające przezroczystość wody).
Usuwanie materii:
Usuwanie materii w postaci biomasy, substancji rozproszonych w wodzie i odłożonych w osadach dennych.
Najprostsze jest przemywanie jezior (skuteczność różna). Woda zasilająca jezioro musi być znacznie czystsza od usuwanej, przepływ musi być intensywny, aby woda ulegała wymianie przynajmniej kilka razy rocznie.
Możliwe w małych i płytkich jeziorach bez stratyfikacji. Inny przykład - całkowite usunięcie makrofitów przy ich plonie 40 t/ha jest równoznaczne z usunięciem 20 g/m2 fosforu, a wyłowienie tony ryb z hektara jest równoznaczne ze zmniejszeniem ilości fosforu krążącego w ekosystemie jeziora o 0,7 g/m2.
Usuwanie wody z hypolimnionu:
Wariant metody przemywania jezior, stosowana dla głębokich jezior o wyraźnej stratyfikacji. Wodę usuwa się corocznie przez kilka dni w okresie letnim. Ubytek wody z jeziora musi być wyrównywany powierzchniowym dopływem wody (jeziora przepływowe). Metoda opracowana przez Przemysława Olszewskiego i zastosowana po raz pierwszy w1956 roku. Wadą tej metody jest zanieczyszczenie wód rzecznych odtlenioną, żyzną wodą, która zawiera siarkowodór i duże stężenie związków amonowych toksycznych dla ryb. Ponadto zwiększenie epilimnionu wpływa na przyspieszenie mineralizacji materii organicznej i uwolnienie związków biogennych.
Usuwanie osadów dennych:
Bardzo efektywna metoda rekultywacji, ale również bardzo kosztowna. Po raz pierwszy zastosowana na jeziorze Trummen w Szwecji. W Polsce metoda ta była stosowana np. w Poznaniu na sztucznych zbiornikach wodnych.
Skuteczne okazuje się usunięcie z całej powierzchni dna odpowiednio grubej warstwy osadów nawet do 40 cm.
Obróbka osadów dennych:
Metoda polega na utlenieniu chemikaliami in situ zredukowanych związków organicznych i mineralnych zawartych w powierzchniowej warstwie osadów, przy jednoczesnym związaniu fosforu na drodze chemicznej.
Inaktywacja fosforu w osadach dennych:
Metoda alternatywna lub uzupełniająca natlenienie wód hypolimnionu.
Po raz pierwszy zastosowano ją na jeziorze Lillesjon (nazywana jest też metodą Rippl’a od nazwiska prekursora).
Metoda polega na precyzyjnym dawkowaniu do osadów dennych związków chemicznych powodujących natlenienie osadów i związanie w nich fosforu. Druga metoda polega na dawkowaniu do wody reagentów powodujących koagulację zawiesin i ich sedymentacje do osadów dennych; dochodzi tutaj do sorbowania fosforu na powstających kłaczkach i odprowadzanie go do osadów dennych. Najczęściej używane koagulanty to związki glinu i żelaza Doświadczenie z dawkowaniem związków żelaza zostało wykonane w jeziorze Rusałka w Poznaniu.
Dodawanie azotanów do osadów dennych lub wody nadosadowej:
Zapewnienie potencjału redox na granicy woda-osad denny na poziomie zapewniającym obecność żelaza w formie utlenionej można uzyskać dzięki zainstalowaniu w jeziorze urządzeń natleniających.
W początkowej fazie rekultywacji zapotrzebowanie osadów dennych na tlen jest tak duże, że dobre warunki tlenowe występują w niewielkim promieniu od urządzeń natleniających, konieczne jest podawanie do osadów lub wody nadosadowej związków chemicznych działających utleniająco (roztwór azotanu wapnia). W warunkach anoksycznych azotany ulegają redukcji do gazowego azotu cząsteczkowego, utrzymując potencjał redox na poziomie uniemożliwiającym redukcję żelaza. Wapń zawarty w azotanie wapnia tworzy z fosforanami nierozpuszczalny fosforan wapnia, odkładany do osadów dennych.
Podawanie chlorku magnezu:
Chlorek magnezu w obecności jonów amonowych i fosforanowych w wodzie tworzy nierozpuszczalny związek: monofosforan amonowo-magnezowy (struwit) – przy jego pomocy można usunąć z wody zarówno azot jak i fosfor, zmniejszając tempo rozwoju fitoplanktonu. Magnez podobnie jak wapń tworzy nierozpuszczalne połączenia z fosforem, trwale deponowane w osadach dennych. Testy przeprowadzano m.in. na jeziorze Uzarzewskim.
Preparat Phoslock:
Phoslock jest to bentonit wzbogacany pierwiastkami ziem rzadkich (głównie lantanem).
Badania przeprowadzano na jeziorach Australii i Niemiec – preparat ten zapewnia trwałe wiązanie fosforu, nie oddając go do wody nawet po powstaniu warunków beztlenowych.
Próba na jeziorze Klasztornym Małym w Kartuzach zakończyła się krótkotrwałym sukcesem.
Stosowanie słomy jęczmiennej:
Stosowanie słomy jęczmiennej w celu zahamowania rozwoju sinic (słoma jęczmienna rozkładająca się w wodzie wydziela substancje hamujące wzrost i rozwój komórek sinic); ze słomy formuje się bariery okalające na przykład plaże.
Biomanipulacja:
Należy do biologicznych metod rekultywacji jezior. Pierwsze eksperymenty zostały przeprowadzone na początku lat 70-tych w celu poprawy jakości wód w zbiornikach zaporowych.
Polega ona najczęściej na zwiększeniu obsady ryb drapieżnych, powodujących ograniczenie liczebności ryb planktonożernych, co prowadzi do zwiększenia liczebności dużego planktonu skorupiakowego (ponieważ nie jest wyjadany przez ryby) i ograniczenie przez niego ilości fitoplanktonu. Powoduje to poprawę przezroczystości wody i innych cech jakości. W Polsce wykonano wiele zabiegów biomanipulacyjnych – zabieg na zbiorniku Maltańskim w Poznaniu wykazał, że biomanipulacja może być bardzo skuteczna, gdy stosuje się ją jako metodę wspomagającą w stosunku do rekultywacji prowadzonej metodami chemicznymi.
Metoda ma pewne ograniczenia związane z powstawaniem tzw. mechanizmów sprzężenia zwrotnego – zbyt wysokie stężenie fosforu umożliwia rozwój dużych form fitoplanktonu, niewyjadanych przez zooplankton.
Proces biomanipulacji zakłóca również reakcja ryb karpiowatych na zmniejszenie ich populacji. Pojawiający się wiosną narybek ma lepsze możliwości rozwoju (baza pokarmowa obfitsza, zwolniona przez ryby dorosłe). Intensywniejszy wzrost i szybsza reprodukcja powoduje wypełnienie niszy powstałej przez usunięcie ryb dorosłych w ciągu 2-3 lat, co powoduje ponowne zmętnienie jeziora. Należy więc corocznie zarybiać jezioro rybami drapieżnymi.
Ryby roślinożerne – introdukcja amura i tołpygi
Introdukowanych gatunków ryb roślinożernych, które pozwalają na skrócenie łańcuchów pokarmowych do dwóch zaledwie ogniw. Amur może w ciągu sezonu wegetacyjnego wbudować w swoją biomasę 2 g fosforu z powierzchni 1m2, a jest to zaledwie 43% ilości pobranej ze zjedzoną masą roślinną. W Polsce do usuwania roślinności wodnej wykorzystano amura białego, który żeruje na makrofitach oraz tołpygę biała i tołpygę pstrą, które odżywiają się planktonem.
Metody chemiczne:
Toksyczne - w celu zmniejszenia biomasy glonów lub przynajmniej ograniczenia rozwoju sinic (herbicydy, woda amoniakalna, siarczan miedzi, nadmanganian potasu, chlor).
Chemicznie i biologicznie obojętnych pyłów - w celu spowodowania mechanicznej sedymentacji glonów planktonowych, pogorszenia warunków świetlnych dla glonów planktonowych, pogorszenia warunków świetlnych dla glonów pozostałych w wodzie, a w końcu dla częściowego przeciwdziałania uwalnianiu biogenów z osadów dennych (gliny, pył cementowy lub inne materiały o silnych właściwościach absorpcyjnych).
Koagulanty - powodujących flokulację i sedymentację sestonu (przede wszystkim glonów) a także wytracanie rozpuszczonych związków biogennych i przeciwdziałających ich uwalnianiu z osadów (związki glinu, żelaza).
Pytanie Tomka: Zewnętrzne czynniki (antropogeniczne i atmosferyczne) wpływające na jakość wód powierzchniowych
wg niego odpowiedź jest prawie taka sama jak w pyt. "Czynniki decydujące o gospodarce tlenowej ekosystemów rzecznych i jeziornych" dlatego nie wstawia opracowania
moje pytanie brzmiało mniej więcej tak: "Rola ryb w funkcjonowaniu jezior". nie mam nigdzie tego zapisane, piszę z głowy. Nie mam tego opracowanego, ale trzeba by tu się skoncentrować na kontroli biocenozy od góry (top down) przykład szczupak>płoć>zooplankton>fitoplankton. generalnie w ten pośredni sposób mają one wpływ na stan ekol, trofię, a tym samym np na niektóre ważne dla nas parametry tj przejrzystość wody. Ważna w tym wszystkim jest rola ryb drapieżnych. prawidłowa obsada ryb drapieżnych (zagęszczenie, biomasa w % wszystkich ryb, ilość) a zatem prawidłowa struktura ichtiofauny jeziora sprzyja utrzymaniu jeziora w dobrym stanie ekologicznym i hamuje proces eutrofizacji (pośrednio- np im mniej płoci, wzdręgi zjadanych przez drapiezniki, tym więcej zooplanktonu kontrolującego rozwój glonów. można tu również dodac biomanipulację. w tym przypadku chodzi o zwiększenie obsady własnie ryb drapieznych a więc szczupaka, sandacza ew. suma. pozdro i powodzenia.
To chyba było pytanie Ani Sz.? ale pewna nie jestem?
1. Podział jezior na dimiktyczne i polimiktyczne oraz ich charakterystyka uwzględniając warunki termiczne, świetlne i strukture biocenoz (rozwój roślinności wodnej).
• jeziora dimiktyczne - mieszane wiosną i jesienią, gdy woda odpowiednio wzrasta i spada do 4°C, zamarzające zimą (typowe jeziora strefy umiarkowanej)
• jeziora polimiktyczne - mieszane często, czasem codziennie, gdy gęstość wody jest podobna na każdej głębokości (brak termokliny i chemokliny), a misa jeziora płytka na tyle, żeby mieszanie wiatrowe sięgało strefy dennej (jeziora stawowe).
tak to jej pyt