Zwyczaje
Katalog znalezionych frazagniusza serwis - literatura w sieci, proza, feminizm, gender, queer ...
Narcopolice jest symulacj± wiêc warto zwróciæ uwagê na kilka istotnych
szczegó³ów dotycz±cych ¿ycia, religii i obyczajów:
a)religia,obyczaje modlitwa
Afganistan jest krajem muzu³mañskim, przestrzegaj±cym zwyczajów i praw wynikaj±cych z zasad islamu. Inna ni¿ islamska misyjna dzia³alno¶æ religijna jest zakazana. Wzglêdy bezpieczeñstwa osobistego przemawiaj± za tym, by podporz±dkowaæ siê ogólnym zasadom noszenia ubiorów zakrywaj±cych cia³o (odnosi siê to zw³aszcza do kobiet). Dla kobiet wskazanym jest nosiæ ubiór zakrywaj±cy w³osy i szyjê (chusta, szal). Zaleca siê, w miarê mo¿liwo¶ci zakupienie i u¿ywanie ubiorów miejscowych, by unikn±æ zbêdnego wyró¿niania siê z t³umu. Zbyt kuse spodnie, czy inne czê¶ci garderoby s± niedopuszczalne.
Salat (arab. صلوة salah, pers. نماز namâz, tur. namaz) to muzu³mañska rytualna modlitwa, bêd±ca jednym z piêciu obowi±zków ka¿dego muzu³manina (tzw. filarów wiary). Odmawia siê j± piêciokrotnie w ci±gu doby, tj. przed wschodem s³oñca (Fad¿r), w po³udnie (Zuhr), po po³udniu (Asr), po zachodzie s³oñca (Maghrib) i w pierwszej po³owie nocy (Isza). Celem salat jest uzyskanie b³ogos³awieñstwa Allaha (sawab).
Odmawiaj±cy salat powinien byæ w stanie rytualnej czysto¶ci (uzyskuje siê j± przez obmycie wod± – wudu, a gdy jej nie ma, to piaskiem - tajammum). Rozk³ada on specjalny dywanik (sad¿d¿ada; nie jest obowi±zkowy), zwraca siê w kierunku Mekki i wykonuje okre¶lon± liczbê pok³onów, gestów i recytacji wersetów (ajatów) Koranu (przede wszystkim pierwszej sury Al-Fatiha). Najwiêksze znaczenie maj± modlitwy pi±tkowe (D¿ummuah)– odmawiane wspólnie w meczecie, którym czêsto towarzyszy kazanie (chutba). Salat na ca³ym ¶wiecie odbywa siê tylko w jêzyku arabskim.
Adhan (arab. أذان) to wezwanie wyznawców islamu do modlitwy, która nale¿y do obowi±zków ka¿dego muzu³manina.
Adhan potocznie bywa nazywany "Allahu akbar".
Adhan zosta³ wprowadzony przez twórcê islamu proroka Mahometa ok. 624 r.
Wyg³aszany jest z minaretu przez muezina, który piêæ razy w ci±gu dnia wzywa wiernych do modlitwy.
Wypowiadanie i deklamacja Adhan sk³ada siê z 7 formu³:
4x الله اكبر Allahu akbar Allah jest wielki
2x اشهد ان لا اله الا الله Aszhadu anna la illah illa’llahu Wyznajê, ¿e nie ma Boga prócz Allaha
2x اشهد ان محمدا رسول الله Aszhadu anna Muhammadan rasul Allah Wyznajê, ¿e Mahomet jest wys³annikiem Allaha
2x حي على الصلاة Hajja 'ala's-salat Przychod¼cie na modlitwê
2x حي على الفلاح Hajja 'ala'-l-falah Przychod¼cie ku zbawieniu
2x الله اكبر Allahu akbar Allah jest wielki
1x لا اله الا الله La illaha illa'llah Nie ma Boga prócz Allaha
b)bezpieczeñstwo i podró¿owanie
Podczas wykonywania zdjêæ lub nagrañ wideo nale¿y zachowaæ ostro¿no¶æ. Choæ wiêkszo¶æ Afgañczyków chêtnie pozuje do zdjêæ to jednak fotografowanie kobiet mo¿e prowadziæ do k³opotów, a nawet do zagro¿enia ze strony cz³onków rodziny. Warto siê upewniæ czy dana osoba wyra¿a zgodê na fotografowanie.
Wiêkszo¶æ dróg jest w bardzo z³ym stanie. Kierowcy nie przestrzegaj± standardów technicznych ani zasad kodeksu drogowego. Nie stosuje siê ubezpieczeñ pojazdów. W razie wypadku dodatkowym zagro¿eniem mo¿e byæ agresywne zachowanie miejscowych uczestników zdarzenia. Ze wzglêdów bezpieczeñstwa, w zwi±zku z licznymi przypadkami porwañ obcokrajowców oraz podk³adanymi przy drogach ³adunkami wybuchowymi, zaleca siê niekorzystanie z transportu l±dowego przy podró¿ach pomiêdzy poszczególnymi regionami kraju (w szczególno¶ci dotyczy to drogi Kabul – Kandahar oraz pozosta³ych szlaków na po³udniu i wschodzie Afganistanu).
Afganistan pozostaje obszarem szczególnego zagro¿enia atakami o pod³o¿u terrorystycznym, a tak¿e kryminalnym. Poza obywatelami pañstw koalicji antyterrorystycznej celem ataków zbrojnych i zamachów bombowych mog± byæ nadal wszelkie miejsca zgromadzeñ, instytucje miêdzynarodowe, biura organizacji pomocowych i misji humanitarnych oraz ONZ, a tak¿e hotele, w których zatrzymuj± siê cudzoziemcy. Ze wzglêdu na pozosta³o¶ci po dzia³aniach wojennych (miny, niewypa³y itp.) nale¿y unikaæ poruszania siê po poboczach dróg i nieznanych terenach, zw³aszcza poza obszarem miejskim Kabulu. Nie zaleca siê wyjazdów poza tereny miejskie kontrolowane przez centralne w³adze afgañskie i si³y koalicji antyterrorystycznej, je¶li nie jest to niezbêdne z wa¿nych wzglêdów zawodowych i s³u¿bowych. Szczególnie czêste incydenty terrorystyczne oraz zagro¿enia typu wojennego i kryminalnego odnotowuje siê w po³udniowych i wschodnich prowincjach Afganistanu. Zwiêkszenie obecno¶ci Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie od wiosny 2007 r. spowodowa³a wzrost zagro¿enia dla obywateli polskich, którzy mog± byæ nara¿eni m.in. na porwania.
c)przepisy prawne
Za przewo¿enie, posiadanie i konsumpcjê narkotyków, alkoholu lub wieprzowiny grozi kara wiêzienia.
Pasztunwali lub Pachtunwali (paszto پختونوالی) – istniej±cy od kilkuset lat kodeks honorowy Pasztunów, siêgaj±cy swoimi korzeniami feudalizmu i przypominaj±cy czê¶ciowo Prawo Moj¿eszowe.
G³ówne zasady:
jedno¶æ Pasztunów
sprawiedliwo¶æ (badal) - zemsta wobec wrogów, przebaczenie dla tych,
którzy przyznaj± siê do winy
niezale¿no¶æ (chpelwaki) - nikt nie ma prawa zmuszaæ Pasztuna do
zmiany w³asnych przekonañ
go¶cinno¶æ (melmastia) (nawet dla wrogów)
wspó³praca miêdzy przyjació³mi (aszar)
zakaz wspó³pracy z niepraw± w³adz±
dobre czyny i my¶li
zaufanie do przyjació³, rodziny i Allaha
honor (nang)
wspó³czucie dla s³abszych (uga warkawel)
szacunek dla wszelkich form ¿ycia
równo¶æ (sijali)
Pasztuñskie rozumienie sprawiedliwo¶ci odbiega od europejskiego. Morderstwo musi byæ ukarane ¶mierci±, przy czym odpowiedzialno¶æ za wykonanie wyroku spoczywa na rodzinie zamordowanego. Je¿eli wykonanie wyroku na sprawcy nie jest mo¿liwe, zastêpczo wykonuje siê wyrok na mê¿czy¼nie spokrewnionym z zabójc±. Praktykê tê okre¶la siê mianem zemsty rodowej.
Go¶cinno¶æ Pasztunów bywa powodem, dla którego s± oni oskar¿ani o wspieranie terroryzmu. W rzeczywisto¶ci zasady pasztunwali nie pozwalaj± na odtr±cenie cudzoziemca prosz±cego o azyl, a atak na takiego cudzoziemca jest traktowany jako atak na klan udzielaj±cy mu azylu.
Kto ma czas mo¿e rzuciæ okiem dla lepszego rozeznania:
https://www.youtube.com/watch?v=9ZH1v0ru-YM
https://www.youtube.com/watch?v=E_j4k8-VfYA
https://www.youtube.com/watch?v=DdOyFdmDLbI
in eng:
https://www.youtube.com/watch?v=obhwoSameHg